کوره‌های آجرپزی در فارس با تولید آجر غیر استاندارد، موجب تخریب اراضی و آلودگی محیط زیست نیز می‌شوند
آجرهای فشاری از جمله مصالح ساختمانی هستند که از قدیم‌الایام در صنعت ساختمان فارس کاربرد داشته است.
این نوع آجر مکعبی شکل که هر قالب آن 2 تا 5/2 کیلوگرم وزن دارد، از سالیان دور در دو منطقه مرودشت و کوار فارس به صورت سنتی و دستی تولید و به بازار عرضه می‌شود که همین تولید سنتی علاوه بر آلودگی زیست محیطی به واسطه مصرف مواد سوختی، باعث تخریب اراضی مرغوب کشاورزی در دو منطقه حاصلخیز فارس شده است.
نبود محصول جایگزین مناسب و ارزان‌قیمت، بازار تولید و مصرف آجرهای فشاری یا به قول عام «آجرهای گاری» را همچنان رونق داده تا آنجا که در طی سال جاری قیمت یک هزار قالب آن از 6 هزار و 500 تومان به 14 تا 17 هزار تومان رسیده است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه فارس، تولید سالانه حدود یک میلیارد قالب آجر فشاری توسط واحدهای مجاز و غیرمجاز در منطقه کوار باعث تخریب 450 هکتار از اراضی مرغوب و خروج بیش از 5/2 میلیون تن خاک از منطقه شده است.
به گزارش ایسنا منطقه فارس، مهندس صفری، معاون امور تولید سازمان صنایع و معادن فارس، در کارگروه صنعت و معدن این استان با ارائه گزارشی از وضعیت تولید آجرهای فشاری در منطقه کوار گفت: تاکنون 43 واحد تولید آجر از سازمان صنایع و معادن مجوز بهره‌برداری دریافت کرده‌اند و به 17 واحد نیز مجوز تولید آجرهای سفالی و سه گل داده شده است. چرا که این نوع آجر تخریب خاک کمتری داشته و مورد نیاز استان است و با دانش فنی همراه بوده است. اما این واحدها تخلف کرده و به تولید آجر فشاری می‌پردازند.
وی افزود: هر واحد تولید آجر سالانه 10 تا 20 میلیون قالب آجر فشاری تولید و برای تولید حرارت به کوره‌های خود از نفت کوره استفاده می‌کنند و همین موضوع باعث اعتراض بخشدار کوار در سال 82 نسبت به تخریب اراضی و آلودگی‌های زیست محیطی شد.
وی با اشاره به نیاز صنعت ساختمان‌سازی فارس به مصالح گفت: برای حل موضوع در سال 82 در جلسه‌ای قرار شد اولاً به منطقه گازرسانی شود ثانیاً ضمن انجام مطالعات کافی، منطقه‌ای جهت ایجاد شهرک آجرسازی احداث شود. اما به دلیل حجم کم اعتبارات عملاً از طرح تحقیقاتی نتیجه مطلوبی حاصل نشده ولی گازرسانی به کوره‌های آجرپزی تا پایان ماه رمضان انجام خواهد شد.
به گزارش ایسنا از شیراز، عباسی‌نیا، معاون سازمان جهادکشاورزی فارس نیز گفت: 65 کوره فعال و نیمه فعال آجرپزی در کوار، 450 هکتار از اراضی مرغوب کشاورزی منطقه را تخریب کرده است.
وی افزود: این آجرهای تولیدی علاوه بر تخریب محیط زیست و اراضی از نظر فنی فاقد استاندارد هستند.
همچنین شفیعی، مدیرکل استاندارد و تحقیقات صنعتی فارس نیز با بیان اینکه آجر از سال 81 مشمول قانون استاندارد اجباری است، خاطرنشان کرد: از اکثر واحدهای بزرگ تولید آجر در استان نمونه‌برداری کردیم اما هیچ کدام به استاندارد لازم حتی نزدیک هم نشده‌اند.
وی افزود: خاک معدن فعلی مورد بهره‌برداری برای تولید آجر، مطلوب نیست و از طرفی صدور مجوز بهره‌برداری بدون توجه به نیازهای تولید، باعث افت کیفیت شده است. در حالیکه آجرهای استاندارد و با کیفیت، تولید را افزایش می‌دهد.
به گزارش ایسنا از شیراز، فریدون فرقانی، رئیس انجمن مدیران صنایع فارس نیز معتقد است استان برای تولید آجر هیچ قانون و استراتژی ندارد.
وی گفت: آجر از مصالح موردنیاز صنعت ساختمان است و نمی‌توان تولید آن را توقیف کرد اما باید آئین‌نامه و استراتژی خاصی که مورد تأیید همه باشد، تهیه شود.
شمس، معاون بخشدار کوار نیز با ارائه گزارشی به کارگروه صنعت و معدن فارس گفت: تخریب اراضی، آلودگی‌های زیست محیطی و بکارگیری اتباع افغانی مهم‌ترین معضل کوره‌های آجرپزی در این بخش هستند.
وی ادامه داد: علاوه بر دو مسأله تخریب اراضی و آلودگی‌های زیست محیطی، بکارگیری کارگران افغانی نیز سبب بروز برخی مشکلات اجتماعی برای شهر کوار شده است.
معاون بخشدار کوار افزود: از طرفی چون کارگران ایرانی حاضر به کار در کوره‌های آجرپزی نیستند، پیش‌بینی می شود با خروج کارگردان افغانی تولید آجر در منطقه تا 50 درصد کاهش یابد.
وی خواستار جلوگیری از صدور مجوز تولید آجرهای فشاری به شیوه‌های سنتی فعلی شد.
به گزارش ایسنا، اظهارات مدیران دولتی در حالی صورت گرفت که گرامی، نماینده انجمن صنفی تولیدکنندگان آجر فشاری کوار معتقد است، خروج کارگران افغانی از کشور، جلوگیری از توزیع سوخت به بهانه مبارزه با قاچاق سوخت و افزایش قیمت سوخت در بازار آزاد از جمله نفت کوره، تقاضای زیاد و عرضه کم و افزایش نرخ حمل و نقل از دلائل اصلی افزایش قیمت آجر در بازار است.
وی در پاسخ به اعتراض مدیران دولتی در خصوص تخریب اراضی گفت: تا بازار برای این نوع آجر وجود دارد، ما هم تولید می‌کنیم و هنوز هم اتفاقی نیفتاده که تولیدات روی دستمان بماند.
گرامی خاطرنشان کرد: ایجاد واحد تولید آجر سفال و 3 گل در شرایط فعلی و فقط برای خرید تجهیزات بدون در نظر گرفتن زمین و معدن به یک میلیارد تومان سرمایه نیاز دارد که در شرایط فعلی بازار، به صرفه نیست.
نماینده انجمن صنفی تولید کنندگان آجر فشاری در فارس گفت: کارگر ایرانی حاضر به کار در کوره‌های آجر فشاری نیست از طرفی شهرداری کوار هم از هر خانوار افغانی 200 هزار تومان برای تمدید اقامت عوارض می‌گیرد و این مسأله در کنار اخراج کارگران افغانی باعث افزایش نرخ آجر شده است.
گرامی افزود: افزایش نرخ آجر سبب شده که سرمایه‌گذاران از ایجاد واحدهای جدید آجر فشاری استقبال کنند.
وی در خصوص ایجاد واحدهای صنعتی آجر سفالی و 3 گل نیز گفت: ایجاد واحدهای فعلی با احتساب هزینه زمین به بیش از 450 میلیون تومان سرمایه نیاز دارد و عمده تولیدکنندگان آجر افراد مالک اراضی هستند که با احداث یک کوره و چند دستگاه قالب‌گیری کوچک، اقدام به تأسیس واحد تولید آجر فشاری کرده‌اند اما استقرار و ایجاد واحدهای صنعتی سفالی بدون احتساب قیمت زمین به یک میلیارد تومان سرمایه برای تجهیزات و تکنولوژی نیاز دارد که خارج از توان سرمایه‌گذاری فعلی است و به نظر می‌رسد اصلاً به صرفه نباشد.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه فارس، مجید خورسند، معاون برنامه‌ریزی استاندار فارس در پایان جلسه در جمع خبرنگاران گفت: در پی تولید آجرهای نامرغوب و تخریب اراضی و آلودگی محیط زیست در منطقه و با توجه به نیاز صنعت ساختمان به آجر، مقرر شد از طریق سازمان صنایع و معادن پروژه تحقیقاتی برای شناسایی نقطه مطلوب تولید آجر در استان فارس صورت بگیرد.
وی گفت: با واحدهای متخلف پس از پایان ماه رمضان برخورد و ضمن ابطال جواز بهره‌برداری، از فعالیت آنان جلوگیری خواهد شد.
